"Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΑΠΛΑ...ΚΟΙΜΑΤΑΙ - ΤΑ ΤΡΙΑ ΠΡΩΤΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΑΝΑ ΑΝ ΗΜΟΥΝ ΣΤΟ ΤΙΜΟΝΙ"

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΜΕΣΟ INVESTIREOGGI ΚΑΙ ΣΤΟΝ GIUSEPPE TIMPONE

Συνέντευξη εφ όλης της ύλης και για τρέχοντα θέματα τόσο για την οικονομία όσο και για τις πολιτικές εξελίξεις παραχώρησε σε ιταλικό μέσο ο Κωνσταντίνος Βουδούρης. Ο καθηγητής οικονομικών προέβλεψε ότι η κυβέρνηση έχει λίγους μήνες ζωής με τη ΝΔ να κερδίζει τις επομενες εκλογές. Εκτιμά δε ότι η επόμενη κυβέρνηση θα περικόψει δαπάνες (με αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία) και θα μειώσει φόρους (με θετικό αντίκτυπο στην οικονομία). 

Ο κ. Βουδούρης προέβλεψε επίσης ότι η χρεοκοπία απλά κοιμάται αυτή τη στιγμή και στα επόμενα χρόνια θα δούμε αρκετά επεισόδια στο σήριαλ του ευρώ και παγκοσμίως γενικότερα.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

G.T. : Κύριε Βουδούρη, η Ελλάδα σημείωσε ένα αρκετά υψηλό πλεόνασμα το 2017 της τάξεως του 4,2% του ΑΕΠ και ομοίως και το 2018. Το πλεόνασμα αυτό είναι υψηλότερο από το πλεόνασμα που ζήτησαν οι Ευρωπαίοι δανειστές και το ΔΝΤ, πάνω δηλαδή από το 3,5% και σχολιαστές και αναλυτές πίστευαν ότι ήταν πολύ φιλόδοξος στόχος, δύσκολος να επιτευχθεί. Η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει ένα μικρό έλλειμμα αν συμπεριλάβουμε και τις δαπάνες για τόκους αν και η χώρα έχει όφελος από τις πολύ καλές συνθήκες στις σχέσεις με τους Ευρωπαίους πιστωτές. Πιστεύετε ότι ο προϋπολογισμός της χώρας είναι πράγματι ισορροπημένος;

Κ.Β. : Οι πιστωτές της Ελλάδος το 2012 έκρυψαν κάτω από το κόκκινο χαλί την χρεοκοπία με το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων. Ο κίνδυνος μιας νέας καταστροφικής χρεοκοπίας κοιμάται, αλλά είναι ακόμα εδώ. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι τα δυσθεώρητα πλεονάσματα μπορούν να καταστήσουν το χρέος βιώσιμο.

Αλλά η Ελλάδα χρειάζεται ένα γενναίο κούρεμα χρέους τουλάχιστον 30% έτσι ώστε να μπορεί να αποπληρώνει το συνεχώς διογκούμενο δημόσιο χρέος της. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Το δεύτερο είναι η ανάγκη για υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης που ενισχύουν την οικονομία και αυξάνουν τα φορολογικά έσοδα, μειώνοντας τις ανάγκες για νέα δάνεια. Τα υψηλά πλεονάσματα φρενάρουν  το ρυθμό ανάπτυξης, είναι ένα θανάσιμο σφάλμα.

Η χρεοκοπία της Ελλάδας κρύφτηκε κάτω απ το χαλί

G.T. : Πρόσφατα η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επισκέφθηκε την Αθήνα και επαίνεσε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, κάτι που φάνταζε αδύνατο πριν μερικό καιρό, έστω κι αν πρότεινε μεγαλύτερη πρόοδο στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Πώς εξηγείται μια τέτοια αλλαγή του Έλληνα πρωθυπουργού  που ήταν κατά της λιτότητας σε μια στροφή στον φιλοευρωπαϊσμό;

Κ.Β. : Η Άγκελα Μέρκελ είναι έξω από το χορό αυτή τη στιγμή και εκτός των προβολέων και η στήριξή της στον Αλέξη Τσίπρα είναι συμβολική. Η λιτότητα στην Ευρωζώνη τρέφεται από το κακό της οικοδόμημα καθώς είναι νομισματική ένωση του γερμανικού μάρκου στην πραγματικότητα, όχι του ευρώ, δεν είναι μια άριστη νομισματική περιοχή. Οι πραγματικά φιλοευρωπαιστές είναι οι εχθροί της λιτότητας. Η Άγκελα Μέρκελ όλα αυτά τα χρόνια ήταν η μνησίκακη Ήρα, θεά της λιτότητας αν την παρομοιάζαμε με μια θεότητα της Ελληνικής μυθολογίας. Μα η αλλαγή του ευρώ ή ο θάνατός του δεν θια αργήσουν πολύ, είναι μπροστά μας.

G.T. : Το ελληνικό Κοινοβούλιο έχει κοπεί στα δύο σχετικά με το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων. Ο κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να εγκαταλείψει την συγκυβέρνηση. Αυτό θα σήμαινε ότι μπορεί να πάμε σε εκλογές ή κάποιο άλλο κόμμα θα εισέλθει στην κυβέρνηση;

Κ.Β : Προσωπικά πιστεύω ακράδαντα ότι το πολιτικό αλαλούμ που βλέπουμε στις οθόνες μας σχετικά με αυτό το ζήτημα δεν ενδιαφέρει τους πολίτες. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι υπάρχουν βουλευτές που θα ψηφίσουν την συμφωνία και ο μαγικός αριθμός των 151 θα διασφαλίσει τον θώκο του Τσίπρα. Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ελπίδα επανεκλογής. Η κλεψύδρα είναι σχεδόν άδεια.

G.T. : Ποιά η κατάσταση στο εθνικό τραπεζικό σύστημα; Μειώνονται τα κόκκινα δάνεια ή θα δούμε πάλι περιορισμούς στις ροές κεφαλαίων όπως το 2015; Η πίστωση στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά ανακάμπτει;

Κ.Β. : Το ιδιωτικό χρέος σε συνδυασμό με το δημόσιο χρέος είναι το βασικό πρόβλημα της Ελλάδας. Τα κόκκινα δάνεια φρενάρουν τη χορήγηση νέων δανείων και τα ελληνικά νοικοκυριά είναι υπερφορτωμένα με χρέος. Οι τράπεζες είναι διστακτικές στην αύξηση της προσφοράς χρήματος. Ο πολλαπλασιαστής χρήματος σημειώνει πτώση που σημαίνει ότι η αύξηση της προσφοράς χρήματος επιβραδύνεται. Κάθε ένα ευρώ που παίρνουν οι τράπεζες  πολλαπλασιάζεται και γίνεται 1,46 μόνο στην οικονομία αντί πάνω από 2 ευρώ. Αυτό γινόταν επτά χρόνια πριν.

Ο πολλαπλασιαστής χρήματος δείχνει ότι η προσφορά χρήματος αυξάνεται με ολοένα και μικρότερο ρυθμό

G.T. : Αν σας έλεγα να περιγράψε την οικονομική κατάσταση στη χώρα σας τι θα λέγατε : Ανακάμπτει ή σταμάτησε να βυθίζεται περισσότερο;

Κ.Β. : Λοιπόν η ελληνική οικονομία ανακάμπτει, είναι ένας ασθενής που αναρρώνει μετά από ένα βαρύ καρδιακό επεισόδιο. Αλλά δεν είναι ακόμα υγιής. Ο γιατρός είναι προσηλωμένος σε ένα λάθος φάρμακο που δεν βοηθά τον ασθενή να αναρρώσει γρηγορότερα, να στηλωθεί στα πόδια του.

G.T. : Οι αριθμοί στο εμπορικό ισοζύγιο εξακολουθούν να είναι κακοί. Η χώρα εξάγει 12% λιγότερο απ ότι εισάγει. Αυτό σημαίνει έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Ποιό είναι το πρόβλημα; Η εγχώρια ζήτηση ή η συναλλαγματική ισοτιμία;

Κ.Β. : Τα Μνημόνια δεν άλλαξαν δυστυχώς την παραγωγική δομή στην Ελλάδα. Το 70% της παραγωγής είναι υπηρεσίας και η βαριά βιομηχανία είναι ο τουρισμός συνεισφέροντας λίγα έσοδα στο ΑΕΠ. Τα εισοδήματα είναι χαμηλά και δημιουργούν υψηλή τάση για κατανάλωση (οριακή ροπή για κατανάλωση). Όταν δεν έχεις πώς θα αποταμιεύσεις για να επενδύσεις; Με τη σειρά της η υψηλή ροπή για κατανάλωση συνδυάζεται από υψηλή ροπή για εισαγωγές. Το ένα τρίτο του εισοδήματος πηγαίνει στις εισαγωγές, που είναι εξαιρετικά βλαπτικό για την οικονομία, μια παρενέργεια της καταναλωτικής ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα χρειάζεται πραγματικές μεταρρυθμίσεις που θα μεταμορφώσουν ολόκληρη την οικονομία.

Η Ελλάδα έχει υψηλότερη ροπή για εισαγωγές σε σύγκριση με άλλες χώρες του ευρώ

G.T. : Η Ελλάδα πλησιάζει στις εκλογές με αποδυναμωμένα τα κόμματα κατά της λιτότητας σε αντίθεση με τους «λαικιστές» και Σαλβινικούς στην γειτονική Ιταλία. Το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερη συναίνεση των πολιτών δείχνοντας να είναι τουλάχιστον δέκα μονάδες μπροστά. Ποιό είναι το βαθύ μήνυμα που στέλνουν οι Έλληνες μετά από την εκλογική ανατροπή πριν από τέσσερα χρόνια;

Κ.Β. : Η ΝΔ έχει διατηρήσει την εκλογική της δύναμη σε σχέση με το 2014 που ήταν κοντά στο 30% και παράλληλα την έχει αυξήσει λόγω της κατάρρευσης των ΑΝΕΛ του δεξιού κυβερνητικού εταίρου του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη κερδίζει από την υπόσχεση του Κυριάκου Μητσοτάκη για μείωση των φόρων. Κι αυτό είναι το κλειδί που φέρνει νέους ψηφοφόρους στο συντηρητικό κόμμα. Το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα έχει χάσει ένα σωρό βουλευτές όλα αυτά τα χρόνια και πολλούς ψηφοφόρους που είναι απογοητευμένοι.

G.T. : Οι Έλληνες διαμαρτύρονται ότι έκαναν μεγάλες θυσίες όλα αυτά τα χρόνια αλλά οι δαπάνες για συντάξεις στον προϋπολογισμό παραμένουν ίδιες λίγο πολύ ως ποσοστό του ΑΕΠ, μετά από μια σειρά μεταρρυθμίσεων και περικοπών. Πιστεύετε ότι θα ληφθούν κι άλλα μέτρα στο θέμα αυτό; Ποιά είναι η κύρια πολιτική στο θέμα αυτό της Νέας Δημοκρατίας;

Κ.Β. : Οι συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ παραμένουν υψηλές μετά από σκληρές περικοπές επειδή το ΑΕΠ συνθλίφθηκε αυτά τα χρόνια και επειδή η Ελληνική κοινωνία γερνάει. Οι νέοι μεταναστεύουν και ο αριθμός των συνταξιούχων αυξάνει. Πιστεύω ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει περιθώρια για άλλες περικοπές στις συντάξεις, αλλά θα περικόψει άλλες κρατικές δαπάνες. Είδαμε τη Μανούβρα στην Ιταλία που αύξησε τις συντάξεις από 500 ευρώ στα 780 ευρώ για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Τα οικονομικά του Σαλβίνι εφαρμόζονται. Οι περισσότεροι Έλληνες συνταξιούχοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Η καμπύλη της συνταξιοδοτικής δαπάνης μοιάζει με..μαγκούρα : Σε υψηλά επίπεδα δαπανών βλάτει την οικονομία λίγο, αλλά τώρα αυτή τη στιγμή την ωφελεί λόγω του πολλαπλασιαστή.

Η καμπύλη σχήματος μαγκούρας της συνταξιοδοτικής δαπάνης δείχνει τις επιδράσεις τους

G.T. : Ο κίνδυνος για ένα Grexit μοιάζει να έχει εξαλειφθεί αλλά το βαρίδι του χρέους παραμένει και οι μακροοικονομικές δείκτες δεν ευημερούν. Πώς κρίνετε την κληρονομιά που αφήνει ο κ. Τσίπρας στην οικονομία; Πιστεύετε ότι η Αθήνα θα μπορέσει να αναχρηματοδοτηθεί από τις αγορές χωρίς εξωτερικό δανεισμό;

Κ.Β. : Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα : Έχει συγκεντρωθεί ένα μαξιλάρι 20 δις ευρώ περίπου ικανό να αναχρηματοδοτεί τις ανάγκες της χώρας για τα επόμενα δύο χρόνια. Προσωπικά αναμένω αύξηση των επιτοκίων και στην Ευρώπη μετά τις απανωτές αποφάσεις της Fed για αύξηση των επιτοκίων και πιστεύω ότι θα οδηγήσει σε αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων. Ωστόσο η Ελλάδα ακόμη παραμένει σε ένα τούνελ, εκτός αγορών. Τα δύο τρίτα του χρέους της είναι σε κυμαινόμενα επιτόκια, κάτι που με ανησυχεί για το μέλλον.

G.T. : Αναφέρετε τα κυριότερα μέτρα που θα λαμβάνετε άμεσα ώστε να ανακάμψει πραγματικά η οικονομία.

Κ.Β. : Τρία απλά μέτρα. Το ένα αφορά την περικοπή των φορολογικών συντελεστών. Φορολογικός συντελεστής αύριο το πρωί για τις επιχειρήσεις στο 22% και μείωση τέσσερις μονάδες για τον ΦΠΑ. Αυτά τα μέτρα θα αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα και η εξήγηση είναι η καμπύλη Laffer. Επίσης θα ενισχύσουν την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις και θα πληγώσουν την ανεργία.

Το δεύτερο μέτρο αφορά γενναίες επιδοτήσεις εργασίας στις επιχειρήσεις για να σκοτώσουμε το τέρας της ανεργίας που στέκει στο 19%. Τα χρήματα θα προέλθουν από τα αυξημένα φορολογικά έσοδα από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών.

Και τρίτον το πιο απαραίτητο βήμα ώστε να προχωρήσουμε και σε άλλα δημοσιονομικά μέτρα ελαφρύνσεων : Επαναδιαπραγμάτευση του γιγαντιαίου πλεονάσματος του 3,5% και του κουρέματος του ελληνικού χρέους. Επειδή τα εξοντωτικά πλεονάσματα συρρικνώνουν τον αέρα μέσα στο δημοσιονομικό δωμάτιο.

Η καμπύλη Laffer εξηγεί την αναγκαιότητα μείωσης των φορολογικών συντελεστών